«ՇՂԹԱՆԵՐ», ԿԱՄ «ԽԱՎԱՐԻ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ»

Հովհ. Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնում երիտասարդ բեմադրիչ ՅԱՆԱ ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆՆ իրականացրեց պոետ և նկարիչ Անրի Միշոյի «Շղթաներ» պիեսի բեմադրությունը:
Ներկայացման հիմքում ծնող-երեխա հարաբերություններն են, ընդհանրապես` մարդու վարվելակերպն ու ապրելակերպը, նրա վերաբերմունքն առ Աստված: Միշոյի պիեսը հոգեհարազատ է բեմադրիչին, և հասկանալի է` ինչու. տրված է մտածելու և երևակայելու հնարավորություն։ Հեղինակը խավարով ու տագնապով է լցնում սիրտդ, ճողոպրելու տարբերակներ առաջարկում ու դրա հետ մեկտեղ հրամցնում «դաժանության թատրոն»:
Բեմադրությունն առանձնանում է մինիմալիզմով. չորս կերպարներից (Աղջիկ, Տղա, Սատանա, Աստված) և աստիճանից զատ, բեմում ուրիշ ոչինչ չկա: Տիկնիկավարը (Աստված) խաղացնում է փոքրիկ մարդուկին, ապա բեմ է մտնում փոքրիկ տիկնիկի մեծ տեսակը` այս դեպքում արդեն` Մարդը, իսկ ավելի կոնկրետ` Տղան, որն ինքնամոռաց սիրահարված է Աղջկան ու հանուն նրա պատրաստ է ապտակելու սեփական հորը` Աստծուն: Տղան (Աղասի Մելքոնյան) կապված է երկու ձեռքով, բայց ոչ շղթաներից, այլ ամուր մի լարից, կարելի է մտածել` աշխարհի պորտալարից, որից դեռ չի անջատվել մարդը: Բայց կուրորեն, հանուն ինչ-որ հրեշավոր արարածի` կնոջ, պատրաստ է քամահրելու իր Հորն ու հեռանալու` չմտածելով, որ ամեն քայլի համար պատասխան պետք է տալ:
Ինչպես միշտ անում ենք շատերս` հուսով, որ Տերն անպայման մեզ կների:
Իսկ աղջնակը (Ռիտա Խալաթյան)` արտաքնապես գեղեցիկ, ժպտադեմ, ներքուստ` դիվային ու անկառավարելի, տեսել է իր տանն ամենակեղտոտ հարաբերություններն ու անտարբեր է այն ամենի նկատմամբ, ինչն իր շահերից չի բխում: Ռեժիսորը կերպարի վարվելակերպն արդարացնող միջոց է գտել` բեմ բերել աղջկան` կապած աչքերով: Իսկապես, սպառիչ պատասխանն է աղջնակի բոլոր արարքների։ ՈՒ մեղավորը նա չէ, որ տղային այդպիսի գին է առաջարկում իրեն սիրելու համար (ոչ ֆիզիկապես): Այս մութ աշխարհում մարդը կուրացել է ու սովորել խավարին: Իսկ ի՞նչ մտածել տղայի մասին, եթե իր զգացմունքի պատճառով պատրաստ է կուրորեն հետևելու մեկ ուրիշին: Ասում են` ճահճում խորտակվողին փորձելով օգնել` հնարավոր է ինքդ էլ խորտակվես: Այս տարբերակը, ասես, հենց այս ներկայացման մասին է: Թեև ռեժիսորը, որպես վերջաբան, ինքն է բեմ բարձրանում ու երեք նարինջ առաջարկում ձեզ: Դե, դուք էլ հիշեք հեքիաթի երեք խնձորի, ներեցեք, երեք նարնջի խորհուրդն ու հետևություն արեք:
Սաթենիկ ՀՈՎԱԿԻՄՅԱՆ

Մեկնաբանություններ